Is slaapcoaching schadelijk?
Is slaapcoaching schadelijk? Tja.. Lieve jij, dit wordt een bericht met feiten – maar ook met een mening. Want anno 2022 is slaapcoaching een veelbesproken onderwerp als het gaat om ouderschap. Er wordt van alles geroepen over slaap, veelal gebaseerd op persoonlijke ervaringen of achterhaalde onderzoeken. Het is een beladen onderwerp, wat veel nuance nodig heeft. Hierbij wil ik aangeven dat je je nooit verplicht moet voelen om aan slaapcoaching te doen. Het is een mogelijkheid, een keuze. Het zal hulp bieden voor sommige ouders, maar voor andere ouders helemaal niet. In mijn visie doet iedere ouder wat voor zijn of haar gezin goed is. Ik geef antwoord op de vraag: Is slaapcoaching schadelijk?
Wat is slaapcoaching
Om te bepalen of slaapcoaching schadelijk is, begin ik bij de basis en leg ik je uit wat slaapcoaching is. Er zijn verschillende ideeën over wat slaapcoaching precies is. Helaas is een slaapcoach een onbeschermd beroep, en zijn er nog geen verenigingen of kwaliteitsregisters waar een slaapcoach bij kan aansluiten. Het is mede daarom dus heel lastig om te definiëren wat een slaapcoach precies doet, want iedereen mag dat zelf weten. Het is niet noodzakelijk om een opleiding of passende achtergrond te hebben.
In mijn visie helpt een (kinder-)slaapcoach ouders, om de slaap van hun kind(eren) te verbeteren. Bijvoorbeeld bij (extreem) gebroken nachten, vroeg wakker worden, oververmoeidheid en het wel of niet geven van nachtvoedingen. Dit kan in de vorm van een eenvoudig advies zijn, maar er kan ook langer begeleid worden. De problemen kunnen relatief eenvoudig zijn, maar ook heel complex. In mijn geval geef ik hulp via e-books, webinars, cursussen en 1:1 coaching. Het is afhankelijk van je persoonlijke wensen en budget welke keuze je maakt. De doelen zijn meestal het creëren van ritme, of het leren zelfstandig in slaap vallen. Uiteindelijk wil je hiermee bereiken dat er meer rust in je gezin komt, en dat de fysieke en mentale gezondheid van zowel ouder als kind worden verbeterd.
Er wordt nog regelmatig beweerd dat slaapcoaching schadelijk is omdat het gelijk staat aan het laten huilen en negeren van je kindje. Dat is wat mij betreft zo zonde, dit is al lang niet meer zo. Ik houd er rekening mee dat iedere ouder en ieder kind anders is, hier pas ik de coaching op aan. Slaapcoaches die alleen werken volgens ouderwetse ‘laten huilen’ methodes zijn er niet veel. Sterker nog – ik ken er geen één. In het kopje ‘Harde methodes vs. zachte methodes’ vertel ik hier meer over.
Waarom kiezen ouders voor slaapcoaching
In onze huidige maatschappij ligt er meer druk op ouders dan vroeger. Er zijn meer tweeverdieners, moeders gaan meestal 12 weken na de geboorte van hun kindje alweer aan het werk. Vroeger bleven moeders vaak thuis en was er ruimte om de hele dag ons kind in slaap te kunnen wiegen en voeden. Dit deden we voornamelijk zelf, en er waren veel andere thuisblijf-moeders die konden helpen, de ’tribe’ die we nu zo missen. We kennen allemaal wel de uitdrukken ‘It takes a village to raise a child’. Die ‘village’ is fragieler dan jaren terug.
Tegenwoordig is er ook meer behoefte aan vrijheid, rust en zelfontwikkeling. Het ouderschap kan sommige mensen dan ook compleet overvallen, het is bij mij in ieder geval wel gebeurd. Het gevoel om 24/7 in dienst van je baby te staan, is nieuw. En dat voelt niet altijd comfortabel. Als je baby daarbij niet tevreden of vrolijk is, zorgt dit voor extra druk. Denk dan aan de druk op je sociale contacten, je werk, je relatie en je eigen mentale gezondheid.
Het ouderschap kan heel hard werken zijn. Niet iedereen kan dit aan met jarenlang slaaptekort. Ouders kiezen daarom voor een slaapcoach omdat zij meer kennis willen hebben over slaap. Niet uit eigenbelang, maar omdat ze het beste willen voor hun kindje en daarmee ook voor zichzelf. Ouders willen de ‘fun’ in het ouderschap kunnen terug vinden, tijd voor zichzelf kunnen creëren en met een gerust hart hun kindje bij opvang of familie kunnen brengen.
Helaas vindt niet iedere ouder voldoende steun bij een huisarts, consultatiebureau of omgeving. Soms ontbreekt hier de kennis om goed advies te kunnen geven, die bij ouders past. Adviezen zijn soms achterhaald, of er wordt niet gekeken naar de oorzaak van de onrust. Daarnaast heeft een slaapcoach meer tijd en aandacht voor een gezin en is hij of zij gespecialiseerd in slaap, waar een huisarts of consultatiebureau meer allround kennis heeft.
Welke slaapcoach kies je
Allereerst is het wat mij betreft het allerbelangrijkste om te zien wat voor achtergrond en opleiding iemand heeft. Zelf heb ik een pedagogische achtergrond en heb ik jarenlang in de kinderopvang gewerkt. Daarnaast heb ik mijn opleiding gevolgd bij Baby Sleep Consultant Training. Een betrouwbare opleiding waar een groot team met jarenlange ervaring zit. Alle informatie die je wordt aangeleerd is gebaseerd op de wetenschap, en dat vind ik zó belangrijk. De adviezen van de American Academy of Pediatrics (Amerikaanse vereniging van kinderartsen) worden gevolgd. Daarnaast heb ik tijdens mijn opleiding al 16 gezinnen mogen begeleiden, onder toezicht van mijn mentor. Deze praktijkervaring is van onschatbare waarde geweest om vol kennis en vertrouwen mijn bedrijf te starten.
Twijfel je of een slaapcoach geschikt is? Check dan het volgende:
- Welke opleiding heeft iemand gedaan? Twijfel je of iemand alles daadwerkelijk heeft afgerond, check het bij de opleider.
- Wat is de achtergrond (studie, werkervaring) van de slaapcoach. Heeft hij/zij een pedagogische of medische achtergrond?
- Zijn er goede, betrouwbare reviews te vinden? Niet alleen op de website, maar ook op openbare plekken zoals Google of Facebook?
- Werkt iemand met meerdere methodes, toegepast op het kind en de opvoedstijl. Of werkt iemand met één specifieke methode?
Naast deze ‘basis’ is het wat mij betreft heel belangrijk dat je een persoonlijke klik voelt met een slaapcoach. Dat het iemand is waar je van wilt leren, en die je alles durft te zeggen. Als slaapcoach kom ik vaak dichtbij de mentale en relationele problemen in het gezin. Meningsverschillen over aanpak en opvoeding, postnatale depressies of zelf PTSS. Ik heb het allemaal gezien binnen de gezinnen waarmee ik werk, en daar blijft het ook. Dat vertrouwen is heel belangrijk, een jong gezin is kwetsbaar. De kans dat de slaapcoaching schadelijk is, zal met een onervaren of niet goed opgeleide slaapcoach groter zijn.
Mijn focus ligt bijvoorbeeld op ritme, structuur en een manier vinden die voor iedereen werkt. Maar wel een consistente aanpak en doorzetten, dat is voor jou als ouder belangrijk. Maar nog meer voor je kindje. Ik geloof dat kinderen een enorme behoefte hebben aan nieuwe ervaringen, duidelijkheid (wat iets anders is dan streng zijn) en vertrouwen. Wil je weten of mijn aanpak past bij jouw opvoedstijl en visie? Plan dan eens een gratis kennismakingsgesprek.
Zachte methodes vs. harde methodes
Er zijn verschillende slaapmethodes die worden gebruikt om je kindje te leren zelfstandig in slaap te vallen, dutjes te verlengen, door te slapen of langer te slapen. De slaapmethode is meestal het laatste puzzelstukje in mijn slaapcoaching. Hoewel ouders hierin meestal de gouden tip en oplossing verwachten, zit het meeste werk en onderzoek in de basis. Denk dan aan de slaapomgeving, voeding, ritme of gedrag. Als hierin een storende factor zit, werkt een slaapmethode niet. De slaapmethode is dan ook een klein onderdeel van mijn coaching en werkwijze, maar kost vaak wel de meeste tijd en inzet.
In de basis gebruik ik het liefste een zachtere methode. Hier voelen ouders zich vaak goed bij en als er twijfels zijn over onderliggende problemen kan je rustig starten. Voorbeelden van zachte methodes zijn in slaap voeden, sussen, in de buurt blijven of je kindje oppakken. Er is veel fysieke nabijheid en je kan je kindje troosten. Toch zijn de meeste temperamentvolle kinderen gebaat bij een methode met meer afstand en adviseer ik daarbij de interval methode. De Interval Methode is ook bekend als ‘Gecontroleerd Laten Huilen’ of ‘Gradual Extinction’. De methode adviseer ik alleen te gebruiken onder mijn begeleiding, en als ouders daar volledig achter staan. De ‘Extinction’ methode of ‘Laten Huilen’ methode wordt in Nederland vrijwel nooit geadviseerd door consultatiebureaus of slaapcoaches. En nogmaals, een methode werkt alleen als de basis goed is – een goede slaapcoach helpt hierbij en geeft jou dat vertrouwen.
Het laten huilen van je kindje is niet direct schadelijk en zorgt ook niet direct voor hersenproblematiek. Dat wijst ook dit onderzoek vanuit 2016 uit. Er zijn 43 kinderen gemonitord in verschillende controlegroepen. De conclusie: “Zowel graduated Extinction (gecontroleerd laten huilen) als Bedtime Fading (een methode waarbij je het ritme aanpast) bieden significante slaapvoordelen, maar brengen geen nadelige stressreacties of langetermijneffecten op de ouder-kindhechting of de emoties en het gedrag van het kind met zich mee.” Het onderzoek wijst uit dat er geen verschillen zijn gevonden in emotionele- of gedragsproblemen, ook niet op de lange termijn (12 maanden later). Over huilen bij dutjes en bedtijd schreef ik eerder deze blog.
Wanneer is slaapcoaching niet geschikt, of is slaapcoaching schadelijk
Slaapcoaching is vooral niet geschikt voor je, als je liever voor de volle 100% de behoeftes van je kindje volgt. Je kan natuurlijk altijd wat leren, maar als je jouw situatie echt wilt verbeteren is het belangrijk dat je adviezen opvolgt. Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. Verandering in jouw eigen gedrag en handelen is dus noodzakelijk. Daarin is het ook belangrijk om je eigen patronen en angsten aan te durven kijken. Bijvoorbeeld om consequent te kunnen zijn, terwijl je door je kindje graag aardig en lief gevonden wilt worden. Of door behoeftes uit te spreken naar je partner, omdat het je anders teveel wordt.
Slaapcoaching is niet geschikt als je het vermoeden hebt dat er medische problemen zijn die ervoor zorgen dat jouw kindje niet goed slaapt. Denk dan aan reflux, (koemelk)allergieën of problemen in het KNO-gebied. Als dit de oorzaak is van je gebroken nachten, dan zal je met een ander ritme of slaapmethode niet ver komen. Een goede slaapcoach zal medische problemen altijd zoveel mogelijk uitsluiten. Maar als je zelf al een vermoeden hebt, zorg dan dat je dit eerst met een consultatiebureau, huisarts of kinderarts bespreekt.
Tijdens een grote verandering zoals een verhuizing, het krijgen van een broertje of zusje of een vakantie is slaapcoaching niet geschikt. Trek er minimaal drie weken vooruit om je volledig te kunnen focussen op het slaapgedrag van je kindje. Het veranderen van gedrag kost gemiddeld 21 dagen, zorg er voor dat je de tijd hebt.
Studies wijzen uit dat het laten huilen van je kindje schadelijk kan zijn, als er structureel niet wordt voldaan aan fysieke en/of emotionele behoeftes van een kind. Denk dan aan ernstige verwaarlozing. Het betekent niet dat er direct onomkeerbare schade is. Als jij een liefdevolle en responsieve ouder bent, kan jouw kindje de stijging van cortisol (dat bij stress of huilen komt kijken) goed aan. Ouders zijn al snel bang dat het laten huilen van je kindje hechting in de weg staat, dat is niet waar. Dit kan niet direct zo aangenomen en gezegd worden, er zijn ontzettend veel variabelen en het is nooit onomstotelijk bewezen. Wat mij betreft maakt dit ouders onnodig bang, ik schreef er eerder deze blog over.
Is slaapcoaching schadelijk?
Nee, slaapcoaching is niet schadelijk als je een betrouwbare slaapcoach hebt – met de juiste kennis en achtergrond – en medische problemen zijn uitgesloten. Sterker nog, slaapcoaching zorgt meestal voor blijere ouders en daarmee ook vrolijkere kindjes. De keuze om een slaapcoach in te schakelen maak je vooral zelf. Beslis of je toe bent aan extra kennis, of dat je liever je eigen gevoel volgt. Beide manieren van ouderschap zijn goed, er is hierin geen goed of fout. Voel je vooral niet schuldig als je slaaphulp inroept bij een huisarts, consultatiebureau of slaapcoach. Hulp vragen is 𝐧𝐨𝐫𝐦𝐚𝐚𝐥, 𝐤𝐫𝐚𝐜𝐡𝐭𝐢𝐠 𝐞𝐧 𝐬𝐭𝐞𝐫𝐤 en mag altijd.
Heb jij hulp nodig?
Vraag het! Bij het consultatiebureau, bij familie of bij een slaap-professional. Je bent niet zwak als je de gebroken nachten niet meer aan kan. En download mijn gratis e-book en krijg toegang tot 10 van mijn meest waardevolle slaaptips. Vul hieronder je gegevens in en je ontvang het e-book direct in je mailbox.
