Goede dutjes zijn ontzettend belangrijk voor jouw kindje. Het ritme is meestal dan ook één van de eerste dingen waar een kinderslaapcoach naar kijkt: Hoeveel dutjes doet jouw kindje, hoe lang duren ze en op welk tijdstip worden de dutjes gedaan? Dit alles kan van invloed zijn op het effect van het dutje en op het slaappatroon ’s nachts. Jouw kindje heeft voldoende dutjes nodig zodat hij of zij bij bedtijd ’s avonds niet oververmoeid is. Oververmoeidheid kan er voor zorgen dat jouw kindje lastig in slaap valt, regelmatig wakker wordt óf te vroeg wil opstaan.

Te weinig slaap kan ook andere negatieve effecten hebben, het kan bijvoorbeeld resulteren in slechter eten of slecht gedrag. Te weinig slaap is voor ieder mens dan ook ongezond en dit wil je het liefste voorkomen, zeker bij jonge kinderen die nog volop in de groei zijn. Het is dan ook belangrijk om jouw kindje voldoende dutjes te laten doen die passend zijn bij de leeftijd en slaapbehoefte.

Het aantal dutjes per leeftijd

Er is een gemiddeld aantal dutjes per leeftijd waar je als ouder vanuit kunt gaan. Natuurlijk is ieder kindje anders, maar dit biedt wat houvast. Sommige kinderen zijn op jonge leeftijd al toe aan de overgang van 3 naar 2 dutjes, of kinderen doen er juist wat langer over om de te wennen van 3 naar 2 dutjes. Hieronder vind je een tabel met daarin het aantal dutjes per leeftijd.

Leeftijd Aantal dutjes
6 weken 3 – 5 dutjes
12 weken 3 – 4 dutjes
4 – 6 maanden 3 dutjes
7 – 8 maanden 2 – 3 dutjes
9 – 15 maanden 2 dutjes
15 maanden 1 – 2 dutjes
18 maanden – 3 jaar 1 dutje
3+ jaar Geen dutjes

Zoals je in de tabel ziet gaan kindjes meestal tussen de leeftijd van 6 en 8 maanden over naar 2 dutjes. Dit twee dutjes blijven tot de leeftijd van 1.5 jaar en dan gaat je kindje meestal over naar 1 dutjes. Lees daar meer over in deze blog.

De signalen dat jouw kindje toe is aan de wennen van 3 naar 2 dutjes

Zoals je in bovenstaand schema hebt kunnen zien zijn de meeste kindjes toe aan de overgang naar 2 dutjes rond de leeftijd van 6 tot 8 maanden. De leeftijd van 8 maanden is het meest ideaal, bij een jongere leeftijd ligt oververmoeidheid op de loer. Er zijn een aantal signalen waaraan je kan herkennen dat jouw kindje er klaar voor is:

  • Je kindje gaat lastig slapen bij bedtijd.
  • Je kindje is ’s ochtends opeens vroeg wakker.
  • Je kindje kan makkelijk 3 tot 4 uur wakker zijn.
  • Je kindje valt lastig in slaap tijdens dutjes.
  • Je kindje doet wel een eerste en tweede dutje, maar het derde dutje is lastig.

Is jouw kindje ’s middags rond 16.00 uur nog erg moe? Dan is dit een signaal dat hij of zij nog niet klaar is om naar 2 dutjes te gaan. Houd het dutje dan in stand totdat jouw kindje goed wakker kan blijven tussen het tweede dutje en bedtijd. Als je dit forceert is de kans groot dat jouw kindje oververmoeid raakt en daardoor juist slechter gaat slapen.

Tips om de overgang soepel te laten gaan

De overgangsfase naar 2 dutjes kan lastig zijn. Je weet als ouder soms niet waar je goed aan doet en het ‘normale ritme’ kan even kwijt zijn. En weet je wat? Dat is eigenlijk helemaal niet erg! Het is heel normaal als het ritme even ontregeld is, dat hoort bij deze overgangsfase. Het is belangrijk dat jouw kindje het middagdutje rond 12.30 uur doet bij 2 dutjes. De maximale wakkertijd ligt op de leeftijd van 6 á 8 maanden namelijk rond de 3.5 tot 4 uur. Als je het dutje te vroeg doet kan jouw kindje oververmoeid raken bij bedtijd, waardoor nieuwe slaapproblemen ontstaan.

Er zijn een aantal tips waardoor de overgang van 3 naar 2 dutjes goed zal gaan:

  • Zorg er voor dat het middagdutje (na de lunch) het langste dutje op de dag is voordat je de overgang maakt. Dit zorgt voor een goede balans op de dag. Je kindje kan genoeg uitrusten om daarna lang wakker te zijn.
  • Lukt het jouw kindje de ene dag wel om 2 dutjes te doen en de andere dag niet? Het is niet erg als dit een aantal weken een beetje wisselt. Dus de ene dag 2 dutjes en de andere dag 3. Go with the flow en volg de behoefte van jouw kindje. Probeer op de leeftijd van 8 maanden maximaal 3 uur totale slaapuren (dus in 2 of 3 slaapjes) overdag aan te houden.
  • Is jouw kindje over naar 2 dutjes, maar lijkt hij of zij erg vermoeid aan het einde van de middag? Leg jouw kindje dan 30 minuten eerder op bed dan normaal. Dit voorkomt dat jouw kindje oververmoeid raakt en daardoor ’s nachts minder goed slaapt.
  • Is jouw kindje over naar 2 dutjes? Probeer het middagslaapje dan niet voor 12.00 uur te starten. Als jouw kindje eerder gaat slapen dan is de kans groot dat de middag te lang is en jouw kindje oververmoeid naar bed gaat.
  • Houdt jouw kindje het niet vol tot bedtijd? Probeer dan eens een echte mini powernap van 10-15 minuten rond 16:00 uur (dit kan ook bijvoorbeeld even in de wagen of auto zijn) en oefenen voor een langer middagdutje rond 12.30 uur.

De valkuilen van een te vroege óf te late overgang

Het is misschien een open deur, maar een te vroege overgang kan er voor zorgen dat jouw kindje oververmoeid zal zijn aan het einde van de dag. De oververmoeidheid kan er voor zorgen dat jouw kindje onrustiger gaat slapen, daarnaast kan dit ook effect hebben op de algemene gezondheid en het gedrag van jouw kindje. Probeer dus echt kritisch te kijken naar de slaapbehoefte van jouw kindje overdag. Is jouw kindje nog moe om 16:00 uur? Laat hem of haar dan even slapen en houd de drie dutjes in stand, ga niet over de drie totale slaapuren heen overdag.

Een te late overgang kan er voor zorgen dat jouw kindje overdag te veel slaapt en daardoor ’s nachts onrustig is. De slaapdrang is dan niet hoog genoeg bij bedtijd ’s avonds. Dit is met name het geval als het derde dutje na 17.00 uur eindigt, houd dus in de gaten dat dit niet gebeurt. Lijkt jouw kindje wel moe overdag, maar slaap hij of zij ’s nachts onrustig? Dan kan het zijn dat jouw kindje overdag te veel slaapt tijdens 3 dutjes en toch al toe is aan 2 dutjes. De overgang kan voor sommige kindjes pittig zijn, maar als je een paar dagen doorzet zal je merken dat het nieuwe ritme snel wordt opgepakt.

Conclusie wennen van 3 naar 2 dutjes

Jouw kindje zal waarschijnlijk tussen de leeftijd van 6 en 8 maanden klaar zijn om de overgang te maken van 3 dutjes naar 2 dutjes. Rond de leeftijd van 8 maanden is het beste, dan weet je zeker dat jouw kindje niet oververmoeid zal raken van de overgang. Jouw kindje is er meestal klaar voor als hij of zij het makkelijk volhoudt zonder derde dutje. Vaak zie je dat er een ‘tussenfase’ is van een aantal weken, waarin jouw kindje de ene dag wel 2 dutjes doet en de volgende dag weer 3.

Probeer het ritme zo te maken dat er één middagdutje is rond 12.30 uur is. Dit is het ideale tijdstip om in slaap te vallen, en het zorgt er voor dat jouw kindje op tijd wakker is om ’s middags nog een langere periode wakker te zijn. Het kan zo zijn dat het middagdutje een tijdje om 12.00 uur start omdat jouw kindje te moe is, volg altijd de slaapsignalen.

Behoefte aan meer slaaptips?

Download mijn gratis e-book en krijg toegang tot 10 van mijn meest waardevolle slaaptips. Vul hieronder je gegevens in en je ontvang het e-book direct in je mailbox.